Jak się chronić przed niepogodą?

Każdy, nawet początkujący miłośnik wypraw terenowych, leśnych, górskich wie, że pogoda lubi się zmieniać z minuty na minutę. O ile w mieście lub terenie zabudowanym jesteśmy w stanie schronić się w bramie, pod wiatą, w restauracji czy galerii handlowej, a zatem zmiany pogody nie wpływają zanadto na nasze eksplorowanie miasta, o tyle w środku lasu zetknięcie z ulewnym deszczem zawsze jest bardzo niemiłym doświadczeniem. Co zrobić, aby pozostało jedynie przykrym przypadkiem, a nie niebezpieczną sytuacją? Damy Wam kilka rad, jak sobie radzić w terenie w trakcie ulewy lub burzy, aby nie narazić się na niebezpieczeństwo.

Przygotowanie do wyprawy

    Oczywiście dobra wycieczka zaczyna się jeszcze w domu, podczas przygotowań do niej. Niezależnie od prognoz i przewidywań, zawsze warto mieć przy sobie kurtkę przeciwdeszczową z kapturem. Na szczęście od pewnego czasu można kupić wykonane z oddychającymi materiałów kurtki i płaszcze, które dają się zwinąć w niewielki pakuneczek, ważący maksymalnie 300 gram i zajmujący w plecaku niewiele miejsca. Podczas wyboru kurtki patrzmy na oddychalność i przepuszczalność materiału, bowiem jeśli kupimy coś, co w żaden sposób nie oddycha, skończymy wyprawę przemoczeni do suchej nitki - swoim własnym potem, niestety. Szczelność przed wodą i wilgocią w odzieży outdoorowej jest istotna tylko w jedną stronę, dlatego najlepszym wyborem są ubrania z membraną, która gwarantuje ochronę przed wodą z zewnątrz oraz odprowadza tę z wewnątrz na powierzchnię.
    Kolejnym istotnym elementem jest obuwie. Tu również postawmy na jak najlepszą oddychalność, ale również szczelność i odpowiednie podeszwy z adekwatnym bieżnikiem. W trakcie deszczu w terenie wszystko staje się ekstremalnie śliskie, nie ważne, czy poruszamy się po nawierzchni błotnistej, piaszczystej, trawiastej czy skalistej. Podeszwy typu Vibram lub te o zbliżonych parametrach będą idealnym wyborem, ponieważ dzięki odpowiedniej twardości będą chronić nas przed poślizgnięciem. Warto także decydować się na obuwie o wyższej cholewce, która nie tylko chroni przed wlaniem się wody do buta, ale też podczas niekontrolowanego poślizgu utrzymuje kostkę w miejscu i chroni przed skręceniem.
    Obuwie koniecznie trzeba regularnie pielęgnować i impregnować, aby chronić je przed nasiąkaniem wodą i przemakaniem - służą do tego, w zależności od rodzaju materiału - impregnaty w sprayu, oleje, woski, lub sztyfty.
    Na gumowce decydujmy się wyłącznie wtedy, gdy jesteśmy pewni długotrwałej niepogody. Chociaż coraz więcej dopasowanych do stopy, wygodnych i funkcjonalnych kaloszy na rynku, a zatem wygodę i komfort chodzenia będziemy mieć zapewniony, to nie ma sensu obciążać nóg nadmiernym ciężarem i zabudowywać ich bez potrzeby. Na przelotną ulewę wystarczy w zupełności oddychający, zaimpregnowany but z membraną i wyższą cholewką, na twardej i antypoślizgowej podeszwie, dobrze zasznurowany i dopasowany idealnie do naszej stopy.

Co zrobić w czasie burzy?

    Najgorszym, co może nas spotkać w trakcie górskiej, wodnej lub leśnej wyprawy jest zdecydowanie burza. Do deszczu dochodzi bowiem olbrzymie zagrożenie w postaci piorunów, które nierzadko uderzają w losowe obiekty. Zawsze sprawdzajmy prognozy pogody oraz ostrzeżenia i alerty RCB, a w razie możliwości wystąpienia burz unikajmy wyjść w teren, nawet gdyby były one prognozowane jako przejściowe. Jeśli jednak niepogoda dopadnie nas w terenie, przypominamy najważniejsze zasady zachowania się, by uniknąć niebezpieczeństwa.

1.    Kieruj się do najbliższych zabudowań lub samochodu
    Po pierwsze, określ niezwłocznie, gdzie znajdują się najbliższe zabudowania lub gdzie pozostawiłeś swój samochód. Pod dachem będziesz dużo bardziej bezpieczny, niż na zewnątrz, zaś samochód działa jak klatka Faradaya, a zatem odprowadza energię elektryczną z karoserii do podłoża, a nie pochłania jej. Jeśli burza dopadła Cię na łódce, maksymalnie ogranicz kontakt fizyczny z wodą i staraj się jak najszybciej znaleźć na brzegu.  Potem niezwłocznie oddal się od wody, bowiem jest ona doskonałym przewodnikiem elektryczności.

2. Nie chowaj się pod drzewami ani wysokimi konstrukcjami
    Nie stawaj pod drzewem w czasie burzy, a szczególnie jeśli to drzewo jest jedynym w okolicy, na przykład pośrodku łąki. Pioruny uderzają zwykle w najwyższe punkty, zatem wysokie drzewo będzie je do siebie ściągać. Nawet jeśli jesteś w lesie lub sadzie, trzymaj dystans od pni drzew i nie dotykaj ich.  
    Nie chowaj się także na myśliwskich ambonach czy zwyżkach, bowiem one również mogą ściągać błyskawice. Jeśli jesteś na polowaniu, natychmiast opuść konstrukcję i udaj się do samochodu. Unikaj słupów, przechodzenia pod linkami wysokiego napięcia, oraz wszelkich wysokich konstrukcji, nie ważne z jakich materiałów zostały wykonane. Jako miejsce schronienia możesz wykorzystać w ostateczności mosty, przepusty lub wiadukty kolejowe.

3. Nie przebywaj na otwartej przestrzeni
    Jak pisaliśmy powyżej, pioruny uderzają w najwyższe punkty na danym terenie. Jeśli będziesz jedynym „wystającym” elementem na gładkiej łące, to ty staniesz się tym najwyższym punktem, a zatem szukaj obniżenia terenu, kotliny, miedzy, uskoku, a następnie kucnij (nie kładź się na ziemi i nie siadaj!) ze złączonymi nogami. Nogi należy trzymać złączone, ponieważ w wypadku uderzenia pioruna może wystąpić niebezpieczne napięcie krokowe. To różnica potencjałów między dwoma sąsiadującymi ze sobą punktami - w tym wypadku stopami. W normalnych warunkach potencjał gruntu wynosi 0, ale podczas wyładowań elektrycznych do gruntu przedostają się ładunki, przemieszczające się po ziemi. W takim wypadku, gdy stopy będą od siebie oddalone, będą miały różne potencjały elektryczne i dojdzie do zagrażającego życiu porażenia.
    Jeśli to niezbędne, po otwartej przestrzeni poruszaj się „w kucki”, trzymając stopy bardzo blisko siebie. Jeśli wybraliście się grupą, koniecznie rozproszcie się na odległość kilkudziesięciu metrów, aby w wypadku porażenia prąd nie przeniósł się na całą grupę, oraz by ktoś mógł udzielić pomocy porażonej osobie.


4. Nie dotykaj metalowych przedmiotów
    Omijaj wszelkie metalowe przedmioty - nie tylko przewodzą elektryczność, ale w terenie bardzo często są to słupki, łańcuchy, haki, drabinki, które znajdują się na znacznej wysokości, przez co ściągają do siebie pioruny. Szczególnie w górach należy zwracać na to uwagę, bowiem tam jest mnóstwo udogodnień dla turystów, które dla lepszej trwałości są wykonane z metalu. Nie tylko ich nie domykaj, ale również odejdź od nich na odległość kilku metrów, aby nie narazić się na wtórne porażenie.

    W kolejnym tekście przypomnimy Wam zasady udzielania pierwszej pomocy - znajdą się tam również wskazówki, jak udzielić pomocy osobie poszkodowanej przez uderzenie piorunem. Mamy nadzieję, że nie będziecie musieli nigdy skorzystać z tych wskazówek, ale na wszelki wypadek koniecznie zapoznajcie się z nimi!